در حالی که ایران سعی دارد با گسترش روابط استراتژیک با شرق، نقشههای تحریمی غرب را بیاثر کند، یک سری سیگنالهای بحثبرانگیز از داخل کشور، توجهها را به خود جلب کردهاند—این بار از طرف کسی که زمانی چهره نمادین «برجام» بود.
صالحی و یک نطق غیرمنتظره
علیاکبر صالحی، رئیس سابق سازمان انرژی اتمی و معمار اصلی برجام، اخیراً در گفتگویی تلویزیونی، گلایههایی نسبت به چین و روسیه مطرح کرده. او مدعی شده که روسیه اجازه استفاده از سوخت ایرانی در نیروگاه بوشهر را نداده و چین هم کارخانه UCF اصفهان را نیمهکاره رها کرده.
اما ماجرا آنطور که گفته شده نیست. اطلاعات رسمی نشان میدهد که نیروگاه بوشهر با تمام ظرفیت فعال است و UCF اصفهان هم در حال کار. در واقع، قسمتهایی از پروژهای که صالحی ناقص میداند، توسط دانشمندان ایرانی تکمیل شده و زیرساخت آنهم پیشتر توسط چین فراهم شده بود.
شرقگرایی با چاشنی تردید؟
این اظهارات درست در آستانه نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی مطرح شده؛ جایی که چین و روسیه، تاکنون سدی مقابل اجماع ضد ایرانی در آن بودهاند. حالا برخی ناظران میپرسند:
آیا این حرفها بیربط به فضای دیپلماسی نیست؟ یا قرار است با تخریب روابط با شرق، فضا برای بازگشت به سناریوی فشار حداکثری غرب باز شود؟
در واقع، همانطور که غرب به دنبال اجماعسازی برای ارسال پرونده ایران به شورای امنیت است، برخی جریانهای داخلی شاید ناخواسته (یا خواسته؟) در حال پازلچینی برای تکمیل آن باشند.
سؤال بزرگ صبح امروز
وقتی ایران در حال بازی در زمینهای جدیدی مثل بریکس و پیمانهای اقتصادی نوظهور است، آیا تضعیف روابط با شرکای شرقی، آنهم از داخل، به نفع آینده اقتصاد و سیاست خارجی کشور است؟ یا اینکه برخی هنوز دل در گرو مسیرهای امتحانشده دیپلماسی کلاسیک با غرب دارند؟
خلاصهاش اینه:
«دیپلماسی گاهی مثل فوتبال میمونه؛ وقتی تیم داره خوب بازی میکنه، پاس اشتباه از وسط زمین ممکنه بازی رو وا بده.»