ویدئوی «بچه‌های شیکاگو؛ از سانتیاگو تا تهران» به بررسی بورسیه‌های تحصیلی ارائه‌شده توسط بنیاد هّند برای دانشجویان ایرانی می‌پردازد. این بورسیه‌ها که با حمایت نهادهای آمریکایی مانند وزارت خارجه و بنیاد راکفلر اجرا می‌شوند، هدف خود را «مدرن‌سازی اقتصاد ایران» عنوان می‌کنند. اما آیا این برنامه‌ها واقعاً نیکوکارانه هستند یا بخشی از یک استراتژی سیاسی برای تأثیرگذاری بر ایران؟
ویدئو خلاصه و سانسور شده در یوتیوب
بخش اول: بورسیه‌های بنیاد هند و بازیگران اصلی
۱. طرح بورسیه و شرایط آن
- بورسیه‌های بنیاد هند سالانه ۳۰ هزار دلار برای تحصیل در دانشگاه شیکاگو ارائه می‌دهند.
- شرط اصلی این بورسیه‌ها بازگشت دانشجویان به ایران و فعالیت در راستای «تغییرات اقتصادی» است.
۲. بازیگران پشت پرده
- نوشین هاشمی: رئیس بنیاد هند و مؤسس بنیاد پارسا، که پیشتر در ارائه بورسیه به ایرانیان فعال بوده است.
- لیلی صرافان: همکار نزدیک هاشمی و عضو هیئت مدیره نایاک (سازمان لابی‌گری ایرانیان در آمریکا).
- حامیان آمریکایی:
- وزارت خارجه آمریکا (برنامه آیدیای).
- نهادهای مانند یواس اید و بنیاد راکفلر.
- شخصیت‌های سیاسی مانند هیلاری کلینتون و نانسی پلوسی.
بخش دوم: اهداف پنهان و شباهت به سناریوی شیلی
۱. آیا این بورسیه‌ها یک «اسب تروآ» هستند؟
- منتقدان معتقدند این بورسیه‌ها ابزاری برای نفوذ فرهنگی-اقتصادی و ایجاد تغییرات از درون هستند.
- نمونه تاریخی: شیلی در دهه ۱۹۷۰، جایی که اقتصاددانان آموزش‌دیده در آمریکا با حمایت واشنگتن، سیاست‌های نئولیبرالی را اجرا کردند که منجر به ناآرامی‌های گسترده شد.
۲. نقش مکتب شیکاگو
- بسیاری از این دانشجویان تحت تأثیر مکتب اقتصادی میلتون فریدمن (نئولیبرالیسم) قرار می‌گیرند.
- گری بکر، اقتصاددان نوبلیست و عضو هیئت امنای بنیاد هند، این طرح را مشابه تجربه شیلی می‌داند.
بخش سوم: تناقض سیاست آمریکا در قبال ایران
۱. تحریم‌ها در مقابل بورسیه‌ها
- آمریکا از یک سو ایران را تحت شدیدترین تحریم‌ها قرار داده و از سوی دیگر میلیون‌ها دلار برای بورسیه دانشجویان هزینه می‌کند.
- سؤال کلیدی: آیا این کمک‌ها واقعاً برای توسعه ایران است یا ابزاری برای ایجاد تغییرات سیاسی؟
۲. واکنش‌های احتمالی
- برخی معتقدند این برنامه‌ها می‌توانند به بی‌ثباتی اقتصادی و اجتماعی منجر شوند.
- دیگران آن را فرصتی برای پیشرفت علمی و اقتصادی ایران می‌دانند.
نتیجه‌گیری: آینده این طرح و تأثیر آن بر ایران
بورسیه‌های بنیاد هند می‌توانند هم فرصت و هم تهدید باشند. در حالی که دسترسی به تحصیل در دانشگاه‌های برتر جهانی مزایای زیادی دارد، تاریخ نشان داده است که چنین برنامه‌هایی ممکن است اهداف سیاسی پنهانی داشته باشند. ایران باید با هوشیاری این طرح‌ها را بررسی کند تا از تجربه‌های مشابه مانند شیلی درس بگیرد.
سؤال نهایی: آیا این بورسیه‌ها واقعاً به نفع ایران است یا بخشی از یک بازی بزرگتر سیاسی؟
